HABER : ZELİHA ŞENGÜL
“Toprak Dede” olarak da bilinen TEMA Vakfı’nın kurucusu Hayrettin Karaca 97 yaşında hayatını kaybetti. 20 Ocak tarihinde aramızdan ayrılan Karaca, TEMA Vakfı’nı 1992 yılında Nihat Gökyiğit ile birlikte kurmuştu. Türkiye’nin çölleşmesine karşı dikkat çeken ve pek çok faaliyet yürüten TEMA Vakfı, Hayrettin Karaca’nın vefat haberinikamuoyuna şöyle duyurdu: “Kurucu Onursal Başkanımız ve Toprak Dedemiz Sayın Hayrettin Karaca’yı kaybetmiş olmanın derin üzüntüsü içindeyiz. Tüm ülkemizin başı sağ olsun.”
HAYRETTİN KARACA KİMDİR?
Hayrettin Karaca, 4 Nisan 1922 tarihinde Bandırma’da dünyaya geldi. Babası Hocazade Halil Efendi, annesi Zehra Hanım olup her ikisi de Kırım muhaciri idi.Hayrettin Karaca’nın babası 1917’de Türkiye’nin köklü giyim markası Çift Geyik Karaca’yı kurdu. Hayrettin Karaca da liseyi bitirdikten sonra ailesinin triko-örme işinin başına geçip onu ülkenin en başarılı sanayi kuruluşlarından biri haline getirdi.Karaca firması Türkiye’de ihracatın liderliğini yapmış, üstelik bunu diğer kuruluşlardan neredeyse 20 yıl önce gerçekleştirmiştir. Hayrettin Karaca bu konuda şöyle konuşmaktadır. “Ben sanayici olmak istemiyordum. İstediğim edebiyatla ilgilenip kalan zamanımı doğayla iç içe geçirmekti. Fakat o günlerde babamıza karşı çıkmak söz konusu değildi.”
TÜRKİYE’NİN İLK ÖZEL ARBORETUMUNU KURDU
Doğa ve yeşil sevgisiyle bilinen Hayrettin Karaca, Yalova’da Türkiye’nin ilk özel arboretumunu kurdu. Yurtiçi ve yurtdışında gezdiği her yerden tohumlar topladı, botanik bahçelerini gezdi, bağlantılar kurdu. Bugün Yalova’daki Karaca Arboretumu, dünyanın her yerindeki botanikçiler tarafından bilinmektedir. Yılda iki kez yayınlanan Arboretum Magazine bilimadamlarının araştırma ve görüşlerinin yayınlandığı bir forumdur. 14 bin türü barındıran arboretum aynı zamanda ülkenin tehlikedeki türleri için bir gen koruma merkezidir.
İKİ TOPRAK SEVDALISI TEMA VAKFI’NI KURDU
Hayrettin Karaca’nın Türk milletinin gönlünde yer edinmesinin sebebi elbette ki Nihat Gökyiğit ile birlikte kurduğu TEMA Vakfı oldu. İki toprak sevdalısı doğa aşığı adam 11 Eylül 1992 yılında TEMA Vakfı’nı birlikte kurdu. Amaçları Anadolu’da yaşanmakta olan erozyon ve çölleşme tehlikesine kamuoyunun dikkatini çekmekti. Hedefleri ise bu mücadelenin devlet politikası haline gelmesine katkı sağlamaktı. TEMA’nın “Türkiye Çöl Olmasın” sloganı toplumda büyük yankı uyandırdı. İlk kez önlem alınmazsa ülkemizin çöl olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu bu kadar yüksek sesle dile getirildi.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER TARAFINDAN “ORMAN KAHRAMANI” ÜNVANI VERİLMİŞTİ
Hayrettin Karaca 2013 yılında Birleşmiş Milletler (BM) tarafından “Orman Kahramanı” unvanına layık görülen bir isimdi. 97 yıllık hayatına sayısız başarı ve ödül sığdırmayı başaran Hayrettin Karaca’nın diğer ödülleri ise şöyle:
Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından Fahri Doktora – 1990
Birleşmiş Milletler Çevre ProgramınınGlobal 500 Roll of Honour Ödülü – 1992
Çevre Bakanlığı tarafından Çevre Beratı – 1992
Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından verilen Çevre Ödülü – 1993
Uluslararası Lions Club tarafından Melvin Jones Fellow Ödülü – 1994
Çevre Bakanlığı tarafından Üstün Hizmet Ödülü – 1994
ODTÜ tarafından Felsefe Onur Doktorası – 1995
Ege Üniversitesi Fahri Doktorası – 1995
Milli Olimpiyat Komitesi Fair Play Ödülü – 1996
Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Hoşgörü Ödülü – 1996
Atatürk Kültür Merkezi tarafından Şeref Üyeliği Beratı – 1997
Kırıkkale Üniversitesi ilk Fahri Doktora unvanı – 1997
Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü – 1997
ÇEVRETED tarafından Çevreted 97 Onur Ödülü – 1997
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 2000 Yılının Öncüleri Ödülü – 1998
Genç Hukukçular Derneği tarafından Yılın Yurttaşı Ödülü – 1998
Türkiye Çocuk Dergisi tarafından Babalar Günü nedeniyle Toprak Baba unvanı – 1998
Anadolu Üniversitesi Fahri Doktora Ödülü – 1998
BİLSES Vakfı Çevre Ödülü – 1998
Ankara Çankaya İzci Grubu tarafından Yılın Doğa Dostu Ödülü – 1998
Ankara Gazeteciler Cemiyeti tarafından Yılın Adamı Ödülü – 1999
Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından 1998 Türk Dünyasına Hizmet Ödülü – 1999
TBMM Onur Ödülü – 2005
Right Livelihood Award – 2012(Alternatif Nobel Ödülü)